همهچیز درباره
زردی یا یرقان
کودکان مبتلا به یرقان، چشم و پوست مایل به رنگ زرد دارند که اغلب از چشم شروع میشود و به سمت پایین بدن منتقل میشود. زردی نشانهی بیماری است که هیپربیلیروبینی (Hyperbilirubinemia) نام دارد. هنگامی که محصول زائد بیلیروبین در خون تجمع پیدا کند، هیپربیلیروبینی ایجاد میشود. هیپربیلیروبینی در نوزادان یک بیماری موقت است ولی میتواند نشانهی بیماری جدی هم باشد. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از افزایش سطح بیلیروبین اهمیت دارد. در کودکان بزرگتر، یرقان ممکن است نشاندهندهی بیماری کبدی باشد.
علت زردی در نوزاد
علت زردی در نوزاد
بیلیروبین مادهی قهوهای یا زردرنگی است که با تجزیهی گلبولهای قرمز ایجاد میشود. در طول بارداری جفت بیلیروبین را دفع میکند. پس از تولد، کبد کودک باید این کار را بر عهده بگیرد. رنگ بیلیروبین سبب میشود چشمها و پوست کودک زرد رنگ شود.
علل مختلفی وجود دارد که موجب زردی در نوزاد میشود:
زردی فیزیولوژیک
زردی ناشی از همولیز
زردی شیردهی
عملکرد ناکافی کبد به علت عفونت یا دیگر عوامل
زردی شیر مادر
کلستاز
تشخیص زردی در نوزادان
یرقانی که در ۲۴ ساعت اول زندگی نوزادان ظاهر میشود کاملاً جدی است و معمولاً نیاز به درمان فوری دارد. زردی که بعداً ظاهر میشود طبیعی است و اغلب بدون درمان از بین میرود. هر چند، تداوم زردی پس از هفتهی دوم زندگی، ممکن است علامت مشکلات جدی کبد باشد که باید توسط دکتر ارزیابی شود.
سندرم داون بیماری است که در آن کودک با یک کروموزوم اضافی متولد شده و باعث تأخیر در رشد کودک میشود.
عفونت ادراری، نوعی عفونت باکتریایی است که در صورت درمان نشدن، میتواند منجر به درد و عوارض در کودک شود.
زمانی که سیستم ایمنی غذا را بهعنوان مادهی مخرب شناسایی و یک واکنش آلرژیک ایجاد میکند، حساسیت غذایی اتفاق میافتد.
تشخیص زردی در کودکان بزرگتر
تشخیص زردی در کودکان بزرگتر
مهم نیست که کودک در چه سنی باشد. پزشک ایتدا معاینهی فیزیکی انجام داده و به دنبال علائم قابلمشاهده خواهد بود. همچنین امکان دارد دکتر آزمایشهای زیر را برای تشخیص علت ابتلای کودک به زردی تجویز کند:
- تست خون برای اندازهگیری سطح بیلیروبین و مقدار گلبولهای قرمز خون
- آزمایش کومبس (Coomb's test): برای تعیین آنتیبادیهایی که به گلبولهای قرمز خون حمله میکنند.
علت زردی در کودکان بزرگتر
علت زردی در کودکان بزرگتر
ممکن است زردی در کودکان بزرگتر، علامت انسداد مجاری صفرا یا به علت بیماری کبد که از تولید بیلیروبین احتمالی جلوگیری میکند، باشد. بیماریهای زیر میتوانند باعث زردی در کودکان بزرگتر شوند:
- سنگ کیسهی صفرا (Gallstones): کریستالهایی که در کیسهی صفرا جمع میشوند و مجرای صفرا را مسدود میکنند.
- عفونت ویروسی که سبب میشود سلولهای کبد آسیب ببینند؛ مانند هپاتیت B یا هپاتیت C.
- هپاتیت خودایمنی، اختلال در سیستم ایمنی که موجب حملهی سلولهای ایمنی به سلولهای کبد میشود.
- بیماری ویلسون (Wilson disease): بیماری ژنتیکی که در آن مس غذا در کبد تجمع مییابد.
- سیروز (Cirrhosis): مرحلهی آخر بیماری کبد که در آن، بافت اسکار جایگزین بافت نرم و سالم کبد میشود.
زردی چگونه درمان میشود؟
زردی چگونه درمان میشود؟
پزشک بر اساس عوامل زیادی از جمله علت و نتیجهی آزمایش خون تصمیم خواهد گرفت که زردی چگونه درمان شود. اگرچه نمیتوان از زردی بهطور کامل جلوگیری کرد، درمان زودهنگام برای جلوگیری از افزایش بیلیروبین به سطح خطرناک مهم است. درمان برای نوزادان ممکن است شامل:
- فتوتراپی (Phototherapy)
این روش از نور طیف آبی برای کاهش سطح بیلیروبین استفاده میکند. این نوع نور، بیلیروبین را به ترکیب محلول در آب که میتواند از ادرار دفع شود، تبدیل میکند. این درمان ممکن است ساعتها طول بکشد. پزشک دائماً موقعیت کودک را تغییر میدهد تا کل پوست بدن کودک در معرض نور قرار بگیرد. چشمهای کودک باید محافظت شود. پزشک در طول درمان، دما و سطح بیلیروبین را کنترل میکند.
- پتوی فیبر نوری (Fiberoptic blanket)
این روش نوعی فتوتراپی است. پتوی فیبر نوری که بیلیبلنکت نیز شناخته میشود، زیر کودک قرار داده میشود. پتوی فیبر نوری کودک را برای کاهش بیلیروبین در نور حمام میکند و میتواند به تنهایی یا با فتوتراپی مورد استفاده قرار بگیرد.
- تعویض خون
تعویض خون، روشیست که برای کاهش سطح بیلیروبین استفاده میشود. در طول درمان، پزشک مقدار کمی خون را تزریق و دفع میکند. اگر سطح بیلیروبین بالا بماند، امکان تکرار این درمان وجود دارد.
- توقف شیردهی
احتمال دارد توقف شیردهی بهخاطر زردی شیردهی فقط به مدت ۱ یا ۲ روز توصیه شود. شیردهی پس از پایین آمدنِ سطح بیلیروبین، از سر گرفته میشود.
- درمانهای دیگر
درمانهای دیگری نیز وجود دارند که بر مدیریت علت زردی و کاهش سطح بیلیروبین تمرکز دارند.
drmahsataheri
دکتر مهسا طاهری
متخصص بیماریهای کودکان و نوزادان
🕰ساعتهای حضور
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۲۰
...
drmahsataheri
دکتر مهسا طاهری
متخصص بیماریهای کودکان و نوزادان
🕰ساعتهای حضور
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۲۰
...
آشنایی با دکتر مهسا طاهری
آشنایی با دکتر مهسا طاهری
دکتر طاهری، فارغالتحصیل رشته پزشکی از دانشگاه علومپزشکی ارومیه و دوره تخصصی بیماریهای کودکان و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است و از سال 1384، در شهرهای مختلف آذربایجانغربی، فعالیت پزشکی داشته است.
از سال 1397 در ارومیه و در کنار ویزیت بیماران در مطب شخصی، در بیمارستانها و کلینیکهای تخصصی کودکان و نوزادان ارومیه، مشغول طبابت شده و در این مدت، پذیرای هزاران بیمار بوده است.