همه‌چیز درباره
ناتوانی‌های رشد
ناتوانی‌های رشد شامل گروه پیچیده‌ای از اختلالات است که سبب عوارض فیزیکی، ناتوانی‌های ذهنی، اختلالات گفتاری و بیماری‌های خاص می‌شود. ناتوانی‌های رشد، گاهی اوقات در هنگام تولد شناسایی می‌شوند ولی اغلب، تا سن ۳ تا ۶ سالگی به‌راحتی قابل‌تشخیص نیستند.
انواع ناتوانی‌های رشد
ناتوانی‌های رشد از ضعیف تا شدید طبقه‌بندی می‌شوند. برخی از رایج‌ترین ناتوانی‌های رشد شامل این موارد است:
اوتیسم
فلج مغزی
اختلالات ژنتیکی
ناتوانی‌های ذهنی
ناهنجاری‌های کروموزومی مانند تریزومی
سندرم داون
مهره شکاف‌دار
سندرم تورِت
سندرم جنینی الکل
سندرم X شکننده
سندرم وِلو کاردیو فاسیال
(Velocardiofacial syndrome)
تأخیر و ناتوانی رشد
در اغلب مواقع، پزشکان از ناتوانی‌های رشد به عنوان «تأخیر در رشد» یاد می‌کنند. این اصطلاح می‌تواند گمراه‌کننده باشد.
بخش بزرگی از ناتوانی‌های رشد، منشأ ژنتیکی دارند و امکان تغییر عوامل ژنتیکی وجود ندارد. بنابراین، کودکان مبتلا به ناتوانی‌های رشد بر آنها غلبه نمی‌کنند.
متأسفانه بسیاری از داستان‌هایی که در مورد بهبودی ناگهانیِ کودکان مبتلا به ناتوانی‌های رشد گفته می‌شود، صحت ندارند.
بیماری‌هایی که ناتوانی رشد نیستند
هر بیماری که در اوایل نوجوانی یا جوانی آشکار شده یا تشخیص داده می‌شود، ناتوانی رشد نیست. برای مثال، اگر ماشین به نوجوانی برخورد کرده و موجب ناتوانی او در برقراری ارتباط شود یا او را از نظر حرکتی ناتوان کند، به عنوان «ناتوانی رشد» محسوب نمی‌شود. یک جوان مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی، مبتلا به ناتوانی رشد محسوب نمی‌شود، هرچند علائم در کودکی وجود داشته و تشخیص داده نشده‌است.
در بیماری دیابت نوع ۲، بدن قادر به استفاده‌ی صحیح از انسولین نیست یا انسولین را به مقدار کافی تولید نمی‌کند.
سیستم ایمنی افرادی که به شیر حساسیت دارند به‌طور طبیعی به پروتئین موجود در شیر واکنش نشان می‌دهد.
اختلالات تیروئید
اختلالات تیروئیدی موجب تولید خیلی کم و یا خیلی زیاد هورمون‌ها، و کم و زیادن شدنِ سرعت متابولیسم می‌شود.
تشخیص ناتوانی رشد
تشخیص تاخیر رشد توسط چند متخصص یعنی متخصص اطفال، مغز و اعصاب، و روان‌پزشک صورت می‌گیرد. این تشخیص معمولاً در اوایل دوران کودکی انجام می‌شود، زمانی که کودک به نقاط عطف رشدی که معمولاً مورد انتظار است، نمی‌رسد.
تشخیص ناتوانی‌های ذهنی بر اساس نتایج ناتوانی‌های شناختی و مهارت‌های تطبیقی (چگونگی عملکرد کودک در فعالیت‌های روزانه) است. روان‌شناس معمولاً آزمایش‌های شناختی انجام می‌دهد. همچنین، روان‌شناس یا متخصص اطفال، مهارت‌های تطبیقی را تشخیص می‌دهند. محیطی که فرد زندگی می‌کند و نحوه‌ی رفتار او با دیگران نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد. معمولاً تشخیص پس از دوره‌ی نوزادی بین دوران پیش‌دبستانی و در سن مدرسه انجام می‌شود.
کودکان مبتلا به ناتوانی رشد، به بزرگسالانی با ناتوانی رشد تبدیل می‌شوند. سطح عملکرد آنها (و موفقیت‌های اجتماعی، اقتصادی و حرفه‌ای) به چندین عامل بستگی خواهد داشت.
میزان و کیفیت درمانی که کودکی دریافت می‌کند، می‌تواند سطح عملکرد او را در بزرگسالی تحت تأثیر قرار دهد. در کودکی که درمان‌های فشرده و مناسب دریافت کرده، احتمال ایجاد مهارت‌ها و اعتماد‌بنفس در جوانی بیشتر است.
هر فرد مبتلا به ناتوانی رشد، متفاوت است. برخی بزرگسالان با این ناتوانی‌ها احساس عجز می‌کنند، درحالی که برخی دیگر مصمم می‌شوند تا در حد امکان مستقل یا موفق شوند. این تفاوت در شخصیت‌ها، ارتباط مستقیمی با آینده‌ی زندگی آنها دارد.
یک بزرگسال مبتلا به ناتوانی رشد ممکن است منزوی شده و یا دارای خانواده و اطرافیانِ صمیمی و دوستانه باشد.
شدت ناتوانی نیز در عملکرد بزرگسالان نقش دارد. جوانی با ناتوانی خفیف ممکن است بتواند کار کند یا در جایی که امکانش باشد به‌صورت مستقل و با کمی حمایت، پیشرفت کرده و مهارت‌های جدید ایجاد کند.
برخی ناتوانی‌های رشد مانند مهره‌ی شکاف‌دار، به بزرگسالان این امکان را می‌دهد که از نظر اجتماعی یا شغلی، به خوبی عمل کنند اگرچه نیاز به حمایت‌های فیزیکی قابل‌توجهی دارند؛ یا مثلا افراد مبتلا به سندروم داون ممکن است عملکرد اجتماعی خوبی داشته باشند، ولی نیازمند برخی حمایت‌ها در محیط کار باشند.
drmahsataheri
دکتر مهسا طاهری
متخصص بیماری‌های کودکان و نوزادان
🕰ساعت‌های حضور
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۲۰
...
آشنایی با دکتر مهسا طاهری
دکتر طاهری، فارغ‌التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه علوم‌پزشکی ارومیه و دوره تخصصی بیماری‌های کودکان و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است و از سال 1384، در شهرهای مختلف آذربایجان‌غربی، فعالیت پزشکی داشته است.
از سال 1397 در ارومیه و در کنار ویزیت بیماران در مطب شخصی، در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی کودکان و نوزادان ارومیه، مشغول طبابت شده و در این مدت، پذیرای هزاران بیمار بوده است.