همه‌چیز درباره

نوزادان نارس

نوزادی که قبل از هفته‌ی ۳۷‌ام بارداری متولد شده باشد، نارس محسوب می‌شود. کمتر از ۱۲درصد از همه‌ی نوزادان، نارس هستند. Preterm و Preemie اصطلاحات دیگری هستند که برای این حالت استفاده می‌شوند. به‌طور کلی «زودرسی» به روند زایمان اشاره دارد، درحالی که «نارسی» اغلب برای توصیف نوزاد استفاده می‌شود.

اختلال ADHD

اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی نوعی اختلال عصبی تکاملی است که رشد و عملکرد سیستم عصبی در آن متفاوت است.

اوتیسم

اوتیسم، نوعی اختلال عصبی تکاملی است که کودک در ارتباط با دیگران، درک و بیان ارتباطات، به مشکل برمی‌خورد.

اسهال

زمانی که سیستم ایمنی غذا را به‌عنوان ماده‌ی مخرب شناسایی می‌کند، حساسیت غذایی اتفاق می‌افتد.

خصوصیات نوزاد نارس

خصوصیات نوزاد نارس

رایج‌ترین خصوصیت‌های نوزاد نارس شامل این موارد است. البته ممکن است نوزادان علائم متفاوتی از خود نشان دهد.

نوزاد کوچک

اغلب کمتر از ۲۵۰۰گرم

چربیِ کمِ بدن

پوست نازک

براق، قرمز یا صورتی‌رنگی که رگ‌ها قابل مشاهده هستند.

موهای سرِ کم‌پشت

ممکن است نوزاد، کرک جنینی (مو‌های نرم بدن) فراوانی داشته باشد

اندام‌های رشدنیافته

مثل اندام تناسلی کوچک و رشد‌نیافته

گریه ضعیف و بدن شُل

علائم و عوامل

علائم و عوامل

عوامل زیادی در نارس متولد شدن نوزاد نقش بازی می‌کنند. برخی به‌طور مستقیم سبب تولد زودرس می‌شوند در حالی که ممکن است در برخی دیگر، مادر یا نوزاد بیمار شده و نیاز به زایمان زودرس باشد.

عوامل مادری:

پره‌ اکلامپسی (Preeclampsia): به عنوان مسمومیت خون یا فشار خون بالا در حامگی نیز شناخته می‌شود.
بیماری‌های مزمن پزشکی (مانند اختلال در قلب یا کلیه‌ها)
عفونت مانند استرپتوکوک گروه B در بارداری (Group B streptococcus) و عفونت مجاری ادرار، عفونت واژن و عفونت جنین یا بافت‌های جفت
استفاده از مواد مخدر مانند کوکائین
ساختار غیر‌طبیعی رحم
نا‌توانی دهانه‌ی رحم یا ناتوانیِ بسته ماندن گردن رحم در طول بارداری
زایمان زود‌رس

عوامل مربوط به بارداری:

عوامل مربوط به جنین:

به‌طور کلی، به دلیل زایمان‌های چندقلویی که در سال‌های اخیر بیشتر شده، نرخ نوزادان نارس نیز در حال افزایش است. احتمال نارسی در دوقلوها و چندقلوها، ۶برابر بیشتر از نوزادان یک‌قلو است. میزان نوزادان یک‌قلوی نارس، هر ساله اندکی افزایش می‌یابد. وزن اغلبِ نوزادان نارس کمتر از ۲۵۰۰ گرم است.

جلوگیری از نارسی

جلوگیری از نارسی

به دلیل پیشرفت‌های قابل‌توجه در مراقبت از نوزادان نارس و بیمار، علیرغم تولد زودهنگام و اندازه کوچک، امروزه نوزادانِ بیشتری زنده می‌مانند. پیشگیری از تولد زودرس، بهترین راه برای ارتقای سلامت کودکان است.

مراقبت‌های دوران بارداری به دلیل شناسایی مشکلات و سبک زندگی که خطرات زایمان زودرس را افزایش می‌دهد، اهمیت دارد. برخی از روش‌هایی که در پیشگیری از زایمان زودرس و تهیه‌ی بهترین روش‌های مراقبت از نوزادان نارس به شرح زیر است:

مراقبت‌های پیش از زایمان عامل کلیدی در الگوی پیشگیری از تولدزودرس و وزنِ کمِ هنگام تولد نوزادان هستند. در ملاقات‌های پیش از زایمان سلامت هر دو، مادر و جنین می‌تواند بررسی شود. به دلیل این که مواد غذایی و افزایش وزن مادر با افزایش وزن و وزنِ تولد جنین پیوند خورده است، خوردن مواد غذایی سالم و افزایش وزن طبیعی در دوران بارداری، ضروری است.

برخی از مشکلاتی که ممکن است نوزادان نارس تجربه کنند:

برخی از مشکلاتی که ممکن است نوزادان نارس تجربه کنند:

مشکلات تنفسی شامل:

بیماری آبگین شامه (Hyaline membrane disease) و سندرم زجر تنفسی حاد (Respiratory distress syndrome) بیماری که در آن به دلیل نبود سورفاکتانت در ریه، کیسه‌های هوایی باز نمی‌مانند.
بیماری مزمن ریوی، دیسپلازی برونکوپه ریوی (Bronchopulmonary dysplasia). مشکلات تنفسی بلند‌مدت به دلیل آسیب به بافت ریه
نشتی هوا از فضای طبیعی ریه به داخل دیگر بافت‌ها
رشد ناقص ریه
ایست موقتی تنفس (توقف تنفس) در نصف کودکانی که در ۳۰ هفتگی یا قبل از آن متولد می‌شوند، اتفاق می‌افتد.

قلبی و عروقی:

خون و متابولیک:

معده و روده(گوارش):

عصبی:

خونریزی مغزی (Intraventricular hemorrhage)
لکومالاسی دور بطنی (Operiventricular leukomalacia): نرمی بافت مغز اطراف بطن
تونوس ماهیچه‌ای ضعیف
تشنج، احتمالا به علت خون‌ریزی در مغز
رتینوپاتی نوزادان نارس (Retinopathy of prematurity): رشد غیر‌طبیعیِ رگ‌های خونی در چشم کودکان
نوزادان نارس نسبت به عفونت آسیب‌پذیرتر بوده و به آنتی‌بادی‌های بیشتری نیاز دارند.

مراقبت از نوزادان نارس

مراقبت از نوزادان نارس

تخت‌های کنترل دما
کنترل دما، فشار خون، میزان تنفس و ضربان قلب و سطح اکسیژن
اکسیژن‌رسانی توسط ماسک یا دستگاه تنفس
دستگاه تهویه‌ی مکانیکی (ماشین‌های تنفسی) که کارشان انجام تنفس برای کودک است
مایعات داخل وریدی: زمانی که نوزاد نمی‌توانند غذا یا دارو بخورد
قرار دادن سوند (لوله‌ی کوچک) در بند ناف برای رساندن مایعات، دارو‌ها و گرفتن خون از کودک
اشعه‌ی ایکس (برای تشخیص مشکلات و بررسی مکان لوله‌ی جایگذاری‌شده)
تغذیه ویژه‌ی شیر مادر یا شیر خشک، زمانی که کودک قادر به مکیدن نیست، با لوله داخل شکم
دارو‌ها و سایر درمان‌ها برای کنترل عوارض، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها
مراقبت کانگورویی (Kangaroo care): روش مراقبتی از نوزادان نارس با استفاده از تماس پوستی با مادر برای ارتباط و کمک به دلبستگی مادر و نوزاد

چرا نارسی مایه‌ی نگرانی‌ست؟

چرا نارسی مایه‌ی نگرانی‌ست؟

نوزادان نارس قبل از بلوغ کامل بدن و اندام‌ها متولد می‌شوند. این نوزادان اغلب کوچک بوده و وزن کمتر از ۲۳۰۰گرم دارند و ممکن است برای تنفس، غذا خوردن، مقابله با عفونت و گَرم ماندن، نیاز به کمک داشته باشند. بسیاری از نوزادان نارس که قبل از هفته‌ی ۲۸‌ام بارداری متولد می‌شوند، بسیار آسیب‌پذیر هستند. بیشتر اندام‌های آن‌ها برای زندگیِ خارج از رحم مادر آماده نبوده و ممکن است برای عملکرد صحیح، نابالغ باشند.

بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان

اغلب، نوزادان نارس به محل نگهداری مخصوص که بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نامیده می‌شود، نیاز دارند. بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان، ترکیبی از تکنولوژی پیشرفته و تیم مراقبتی تخصصی است که برای مراقبت از این بیماران کوچک آموزش دیده‌اند. تیم مراقبت‌های ویژه نوزادان توسط متخصص اطفال هدایت می‌شود که در مورد مراقبت از نوزادان نارس آموزش‌های کافی دریافت کرده‌اند.

داروی کورتیکو‌استروئید

یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت از نوزادان نارس، استفاده از دارویی به نام کورتیکواستروئید است. مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که تزریق داروی کورتیکواستروئید ۴۸ ساعت قبل از زایمان به مادر، به طور چشمگیری از شدت وقوع بیماری‌های تنفسی در کودک می‌کاهد.

مزیت بزرگ دیگر درمان با استروئید‌ها، کاهش احتمال خونریزی داخل بطنی است. گرچه مطالعات در این مورد کامل نیستند ولی استفاده از استروئید پیش از بارداری، به کاهش انتروکولیت نکروزان (NEC) و بیماری مجرای شریانی باز (PDA) کمک می‌کند. ممکن است به مادرانی که زایمان زودرس داشته‌اند، ما بین هفته‌های ۲۴ و ۳۴ استروئید داده شود. قبل یا بعد از این زمان‌ها، مصرف دارو معمولا موثر نیست.

چه زمانی نوزاد نارس می‌تواند از بیمارستان مرخص شود؟

کودک برای رشد، به زمان نیاز دارد. ممکن است این زمان در بیمارستان شامل یادگیری خوردن، خوابیدن و افزایش وزن مداوم باشد. با توجه به وضیعت نوزاد ممکن است مادر تا تاریخ زایمان در بیمارستان بماند.

اهداف کلی از مرخصی

بیماری جدی درمان شود.
ثبات دما: قادر به گرم ماندن در تخت‌خواب باز
خوردن همه‌ی غذاها با شیردهی یا از بطری شیر
متوقف نشدنِ تنفس یا پایین نبودنِ ضربان قلب
والدین قادر به مراقبت از کودک باشند، مانند دادن دارو یا غذا

قبل از ترک بیمارستان، نوزاد نیاز به آزمایش چشم و شنوایی برای بررسی مشکلات مربوط به نارسی خواهد داشت.

برخی از نوزادان اگرچه، آماده برای مرخصی هستند ولی به کمک‌های ویژه‌ای مانند اکسیژن اضافی یا لوله‌ی غذا نیاز دارند. با دستورالعمل‌ها و تجهیزات صحیح، این نوزادان آماده مراقبت توسط والدین در خانه هستند.

قبل از مرخص شدن به‌صورت آزمایشی، یک شب در در بیمارستان مانده و در مورد این آزمایش از پزشک سوال کنید. این می‌تواند به شما در سازگاری با نوزاد کمک کند. همچنین، ممکن است با دادن دستورالعمل‌های احیای قلبی-ریوی و امنیت نوزاد، احساس راحتی بیشتری برای آوردنِ نوزاد به خانه داشته باشید.

drmahsataheri

آشنایی با دکتر مهسا طاهری

آشنایی با دکتر مهسا طاهری

دکتر طاهری، فارغ‌التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه علوم‌پزشکی ارومیه و دوره تخصصی بیماری‌های کودکان و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است و از سال 1384، در شهرهای مختلف آذربایجان‌غربی، فعالیت پزشکی داشته است.

از سال 1397 در ارومیه و در کنار ویزیت بیماران در مطب شخصی، در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های تخصصی کودکان و نوزادان ارومیه، مشغول طبابت شده و در این مدت، پذیرای هزاران بیمار بوده است.