همهچیز درباره
پای ضربدری
پای ضربدری، نوعی بیماری است که در آن زانوها به سمت داخل کج شده ولی پاشنهها با فاصله از هم قرار میگیرند. این بیماری در دختران رایجتر است ولی پسرها نیز ممکن است با آن مواجه شوند.
ارتباط پای ضربدری با رشد کودکان
ارتباط پای ضربدری با رشد کودکان
بیشتر کودکان با درجات مختلفی از پای پرانتزی و پای ضربدری در سالهای اول زندگی خود مواجه هستند. با رشد پاها و قوی شدنِ آنها، پای ضربدری و پای پرانتزی در اکثریتِ قریب به اتفاق آنها برطرف میشود.
پای ضربدری در نوزادان
پای ضربدری در کودکان
پای ضربدری در کودکان نوپا
رشد کودک


علائم پاهای ضربدری
علائم پاهای ضربدری
علائم پای ضربدری هنگامی که کودک، صاف با انگشتان رو به جلو میایستد، قابلمشاهده است. که شامل موارد زیر است:
- زاویهی متقارن زانو به سمت داخل
- پاشنههای جدا از هم و زانوهای در تماس با هم
- الگوی راه رفتنِ غیرطبیعی
- پاهای به بیرون چرخیده
چشمانداز بلندمدت برای کودکان مبتلا به پای ضربدری
بیشتر کودکانی که با پای ضربدری مواجه هستند، بدون نیاز به درمان بهبود مییابند. برای کودکانی که به دلیل فرم شدید این بیماری، مورد جراحی قرار بگیرند، احتمال بهبودی زیادی وجود دارد. فرایندهای جراحی و غیرجراحی کاملا امن است و استخوانهای کودکان معمولا سریعتر از بزرگسالان ترمیم میشوند.
افرادی که به دلیل تأثیر بیماریهای زمینهای دیگر که مانع بهبودیِ خودبهخود پای ضربدری در کودکان شده (Pathologic valgus) و یا افرادی که تحت درمان قرار نگرفتهاند، احتمالاً با گذشت زمان، دچار زانودرد، پارگی منیسک زانو، جابهجایی کاسهی زانو، و یا آسیب به زردپی (آرتروز) میشوند.


دیابت نوع ۱ نوعی بیماری خود-ایمنی است که سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولیدکننده انسولین حمله میکند.


در بیماری دیابت نوع ۲، بدن قادر به استفادهی صحیح از انسولین نیست یا انسولین را به مقدار کافی تولید نمیکند.


کمکاری مادرزادی تیروئید به دلیل ناتوانی رشد غده تیروئید رخ میدهد و از بدو تولد کودک وجود دارد.
چه زمانی والدین باید نگران شوند؟
چه زمانی والدین باید نگران شوند؟
اگر کودک مبتلا به پای ضربدری علائم زیر را داشته باشد ممکن است به بیماریهای جدی دیگری مبتلا باشد:
- پای ضربدری که بعد از ۷سالگی شروع میشود
- پای ضربدری که بعد از ۷سالگی شدت مییابد.
- ظاهر نامتقارن پاها
- لنگیدن هنگام راه رفتن
- زانودرد یا لگندرد
- قد کوتاه


چهچیزی سبب پای ضربدری میشود؟
چهچیزی سبب پای ضربدری میشود؟
بسیاری از کودکان در اوایل کودکی دچار پای ضربدری میشوند. هنگامی که کودک شروع به راه رفتن میکند، خمیدگی به سمت درون زانوها، در حفظ تعادل کودک کمک میکند. این حالت در چرخاندنِ پاها به درون و بیرون نیز نقش دارد.
در موارد خیلی کم، پای ضربدری منجر به بیماریهای جدی میشود.
- بیماریهای ژنتیکی
بیماریهای ژنتیکی مانند دیسپلازی اسکلتی (Skeletal dysplasias) یا بیماری متابولیکی اسکلتی مانند راشیتیسم که میتواند منجر به پای ضربدری شود.
- چاقی
چاقی میتواند در پای ضربدری نقش داشته باشد یا سبب ناهنجاریهای راه رفتن، که شبیه پای ضربدری است، بشود.
- رشد
آسیب به بخش در حال رشدِ درشتنی و نازکنی، ممکن است منجر به کجی در یک زانو شود.


تشخیص پای ضربدری
تشخیص پای ضربدری
پزشک حالت پاها، زانوها و مچ پاهای کودک را برای تشخیص شدت پای ضربدری بررسی میکند. همچنین، ممکن است فاصلهی بین استخوانهای مچ پاها را اندازه بگیرد. فاصلهی بیشتر بین مچ پاها، نشاندهندهی شدیدتر بودنِ بیماری است.
پزشک معمولاْ عوامل زیر را برای تشخیص پای پرانتزی در کودک زیر ۷ سال بررسی میکند:
- شاخص وزن و تودهی بدنی (BMI)
- قد و طول
- حالت پاها زمانی که کودک پاها را میچرخاند یا دراز میکند.
- طول و تقارن پاها
- الگوی حرکت
اگر کودک بیشتر از ۷ سال داشته باشد یا اگر پاهای او هماندازه و همشکل نیست، اشعهی ایکس از پاها میتواند به تشخیص بیماریهای زمینهای که سبب پای ضربدری شده است، کمک کند.
پزشک معمولاْ اشعهی ایکس را برای تشخیص پای ضربدری در کودکانی که در محدوده سنی طبیعی، مشکلی در راه رفتن، دویدن یا بازی ندارند و پاهایی با ظاهر طبیعی دارند، تجویز نمیکند.
گزینههای درمان برای پای ضربدری چیست؟
گزینههای درمان برای پای ضربدری چیست؟
در بیشتر موارد، کودکان مبتلا به پای ضربدری نیازی به درمان پزشکی ندارند. رایجترین درمان برای کودکان ۲ تا ۵ ساله، تحتنظر قرار دادن کودک است. ۹۹درصد از کودکانِ مبتلا به پای ضربدری، تا ۷ سالگی از پسِ بیماری برمیآیند. این کودکان نیازی به پرهیز از فعالیت بدنی، پوشیدن بریس یا کفشهای مخصوص، و یا انجام هرگونه فعالیت ورزشی خاص ندارند.
گزینههای درمانی که نیاز به جراحی ندارد
گزینههای درمانی که نیاز به جراحی ندارد
اگر کودک با پای ضربدریِ شدید و غیرقابلدرمان مواجه باشد، در ابتدا پزشک وجود بیماری زمینهای دیگری را که موجب این حالت در کودکان میشود، بررسی میکند.
بنابراین، درمان بر روی بیماری زمینهای متمرکز خواهد بود. برای مثال، موارد بسیاری از راشیتیسم میتواند با مکملهای ویتامین D و کلسیم درمان شود.
گزینههای جراحی برای پای ضربدری
گزینههای جراحی برای پای ضربدری
در موارد نادر که با رشدِ طبیعی، پای ضربدری کودک بهبود نمییابد، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد دهد.
جراحی رشد هدایتشونده
جراحی رشد هدایتشونده
جراحی رشد هدایتشونده، پای ضربدری را با کُند کردن سرعت رشد استخوان در سمت خمشده نسبت به سمت دیگر بهمنظور برابری سرعت رشد هر دو طرف، اصلاح میکند. جراح، دستگاههای کوچک فلزی را درون صفحات رشد اطراف زانو قرار میدهد. بخش بیرونی زانو به رشد ادامه داده و موجب رشد صاف پاها میشود.
در کودکان معمولاْ هنگامی که به سن بلوغ میرسند، قبل از بزرگسالی اقدام به انجام جراحی میشود. معمولاْ دختران در ۱۱سالگی و پسرها در ۱۳سالگی تحت عمل جراحی قرار میگیرند.
جراحی رشد هدایتشونده، پروسهای سرپایی است. کودکان میتوانند فوراً وزن خود را بر روی پاهایشان تحمل کرده و چند هفته پس از جراحی، به فعالیتهای قبلی خود بازگردند.




جراحی استئوتومی
جراحی استئوتومی
جراحی استئوتومی، دگرشکلیهای شدید یا پای پرانتزی را که خودبهخود با گذشت زمان و اتمام رشد کودک درمان نمیشوند، اصلاح میکند. هدف از این فرایند، صاف کردن پاها با تغییر زاویهی پاها است. جراح این کار را با قطع و صاف کردن استخوانِ بالا یا زیرِ زانو انجام میدهد.
معمولاْ کودکان پس از جراحی استئوتومی، چند روزی را در بیمارستان بستری میشوند. هنگام بازگشت به خانه، در مورد فعالیتهای سنگین برای آنها محدودیتهایی وجود دارد و ممکن است به مدت ۶ تا ۸ هفته به استفاده از عصا یا واکر نیاز داشته باشند. معمولاْ کودکان ۶ماه پس از جراحی، به همهی فعالیتهای قبلی مانند ورزش کردن باز میگردند.


drmahsataheri

دکتر مهسا طاهری
متخصص بیماریهای کودکان و نوزادان
🕰ساعتهای حضور
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۲۰
...
drmahsataheri

دکتر مهسا طاهری
متخصص بیماریهای کودکان و نوزادان
🕰ساعتهای حضور
شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۲۰
...
آشنایی با دکتر مهسا طاهری
آشنایی با دکتر مهسا طاهری
دکتر طاهری، فارغالتحصیل رشته پزشکی از دانشگاه علومپزشکی ارومیه و دوره تخصصی بیماریهای کودکان و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز است و از سال 1384، در شهرهای مختلف آذربایجانغربی، فعالیت پزشکی داشته است.
از سال 1397 در ارومیه و در کنار ویزیت بیماران در مطب شخصی، در بیمارستانها و کلینیکهای تخصصی کودکان و نوزادان ارومیه، مشغول طبابت شده و در این مدت، پذیرای هزاران بیمار بوده است.